बेइजिङ । अन्तरिक्षमा जीवन–विज्ञान परीक्षणका लागि पठाइएका चार वटा मुसासहितको अन्तरिक्ष विज्ञान प्रयोग नमूनाहरूको नवौँ ब्याच शुक्रबार चीन अन्तरिक्ष स्टेशनबाट शेन्झोउ–२१ अन्तरिक्ष यानमार्फत सफलतापूर्वक पृथ्वीमा फर्किएको छ ।
यी नमूनाहरू शनिबार बिहान नै चिनियाँ वैज्ञानिकहरूको टोलीलाई औपचारिक रूपमा हस्तान्तरण गरिएको ग्लोबल टाइम्सले चिनियाँ एकेडेमीका स्रोतहरू उद्धृत गर्दै जानकारी दिएको छ ।
फिर्ता गरिएका नमूनाहरूमा जीवन विज्ञान, सामग्री विज्ञान तथा दहन विज्ञानसँग सम्बन्धित कुल २६ प्रयोगात्मक परियोजनाहरू समावेश छन् । यसमा नौ प्रकारका जीवन विज्ञान नमूना, ३२ प्रकारका सामग्री विज्ञान नमूना तथा तीन प्रकारका दहन विज्ञान नमूना रहेका छन्, जसको संयुक्त तौल करिब ४६.६७ किलोग्राम रहेको छ ।
वैज्ञानिकहरूले पृथ्वी फर्काइएका मुसाहरूको व्यवहार, प्रमुख शारीरिक सङ्केतकहरू तथा जैव–रासायनिक सूचकहरूको प्रारम्भिक परीक्षण गर्दै अन्तरिक्ष वातावरणमा देखिने तनाव प्रतिक्रिया तथा अनुकूली परिवर्तनहरूको विश्लेषण गर्ने तयारी गरेका छन् । यस्ता परीक्षणहरूले जीवित जीवहरूमा अन्तरिक्ष वातावरणले पार्ने व्यापक प्रभाव बुझ्न महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक आधार प्रदान गर्नेछन् ।
मुसाहरूबाहेक जेब्राफिस, हर्नवोर्ट, स्ट्रेप्टोमाइसेस, प्लानेरियन, मस्तिष्क अर्गनोइड्स जस्ता अन्य जीवन विज्ञान नमूनाहरू समेत बेइजिङस्थित स्पेस एप्लिकेसन इन्जिनियरिङ एन्ड टेक्नोलोजी सेन्टरमा पुर्याइएका छन् । केन्द्रले यी नमूनाहरू वैज्ञानिकहरूलाई थप प्रयोगका लागि हस्तान्तरण गर्नुअघि तिनको संरचना तथा अवस्थाको विस्तृत निरीक्षण र पुष्टि गर्नेछ ।
यसैगरी, बाँकी सामग्री विज्ञान र दहन विज्ञान भएका नमूनाहरू पनि चरणबद्ध रूपमा शेन्झोउ–२१ यानको रिटर्न क्याप्सुलमार्फत बेइजिङ पठाइने कार्यक्रम रहेको छ । वैज्ञानिकहरूले त्यसपछि फर्काइएका जीवन विज्ञान नमूनाहरूमा ट्रान्सक्रिप्टोमिक सिक्वेन्सिङ, प्रोटिओमिक्स विश्लेषण लगायतका उन्नत जैविक परीक्षणहरू सञ्चालन गर्नेछन् । यी अनुसन्धानहरूले माइक्रोग्राभिटीले शरीरका विभिन्न तहहरूमा पार्ने असर पहिचान गर्ने तथा सम्बन्धित रोगहरूको रोकथाम र उपचारका लागि आवश्यक जैविक संयन्त्र तथा सम्भावित हस्तक्षेप लक्ष्यहरू पहिल्याउने अपेक्षा गरिएको छ ।
उता, टङ्गस्टन–हाफ्नियम मिश्र धातु, नरम चुम्बकीय सामग्री तथा आराम फेरोइलेक्ट्रिक एकल क्रिस्टल जस्ता सामग्री विज्ञानका नमूनाहरूमाथि वैज्ञानिकहरूले संरचनात्मक रूपविज्ञान, रासायनिक संरचना र अन्तरिक्ष प्रभावसँग सम्बन्धित भौतिक परिवर्तनहरूको परीक्षण गर्नेछन् । अध्ययनहरूले गुरुत्वाकर्षणले सामग्रीको वृद्धि, तत्व पृथक्करण, ठोस दोषहरू, कार्यसम्पादन तथा विशेष अन्तरिक्ष वातावरणमा तिनको सेवा क्षमतामा पार्ने प्रभाव गहिरोसँग अन्वेषण गर्नेछन् ।
यी अनुसन्धानबाट प्राप्त हुने निष्कर्षहरूले उच्च–प्रदर्शन सौर सेल सुरक्षात्मक सामग्री, विकिरण–प्रतिरोधी अप्टिकल फाइबर, चन्द्र आधारका लागि निर्माण सामग्री तयारी प्रक्रियाजस्ता भविष्यका महत्त्वपूर्ण अन्तरिक्ष प्रविधि विकासलाई मजबुत आधार प्रदान गर्नेछ । साथै, उपग्रह सञ्चारदेखि व्यापक अन्तरिक्ष अन्वेषणसम्मका क्षेत्रमा आवश्यक सैद्धान्तिक तथा प्राविधिक सहयोग उपलब्ध गराउने अपेक्षा गरिएको ग्लोबल टाइम्सले जनाएको छ ।
