बैंकक । थाइल्यान्डको सेनाले मङ्गलबार कम्बोडियामाथि घण्टौँ लामो युद्धविराम उल्लङ्घन गरेको आरोप लगाउँदै उनीहरूको जङ्गलले ढाकिएको सीमामा रक्तपातपूर्ण लडाइँ अन्त्य गर्ने सम्झौताका बाबजुद झडप जारी रहेको बताएको छ ।
सोमबार मलेसियामा भएको शान्ति वार्तापछि दुवै पक्षले आठ सय किलोमिटर (पाँच सय माइल) लामो सीमानामा रहेका विवादित क्षेत्रका प्राचीन मन्दिरहरूको विषयमा भएको लडाइँ अन्त्य गर्न मध्यरातबाट बिना शर्त युद्धविराम सुरु गर्ने सहमति गरेका थिए ।
“सम्झौता लागु हुँदा थाई पक्षले कम्बोडियाली सेनामाथि थाई क्षेत्रभित्रका धेरै क्षेत्रमा सशस्त्र आक्रमण गरेको पत्ता लगाएको थियो”, थाई सेनाका प्रवक्ता विन्थाई सुवेरीले भनेका छन्, “यो सम्झौताको जानाजानी उल्लङ्घन र आपसी विश्वासलाई कमजोर पार्ने स्पष्ट प्रयास हो, थाइल्यान्ड आत्मरक्षाको आफ्नो वैध अधिकार प्रयोग गर्दै उचित प्रतिक्रिया दिन बाध्य छ ।”
कम्बोडियाको रक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ता माली सोचेटाले कुनै पनि क्षेत्रमा एकअर्काविरुद्ध कुनै सशस्त्र झडप नभएको दाबी गरे ।
यद्यपि दुवै पक्षले युद्धविराम सम्झौताको भागका रूपमा सीमामा विपक्षी क्षेत्रीय कमान्डरहरूबीच बिहान तोकिएका बैठकहरू सुरु भएका वा सुरु हुन बाँकी रहेको बताए ।
“मैले दुई नेताले हात मिलाउँदै गरेको तस्बिर देखेँ”, सीमाबाट ५० किलोमिटर टाढा रहेको थाई सहर सुरिनका ३२ वर्षीय फार्मेसी कामदार किटिसाक सुकविलाईले भने, “म केवल आशा गर्छु कि यो नक्कली मुस्कानसहितको फोटो खिचाउने मात्र नहोस् – र ती हातहरूले वास्तवमा एकअर्कालाई पछाडिबाट छुरा हान्ने तयारी नगरिरहेका होऊन् ।”
सीमाबाट २० किलोमिटर टाढा रहेको कम्बोडियाको सामराओङ सहरमा एएफपीका एक पत्रकारले मध्यरातसम्म ३० मिनेटअघिदेखि विस्फोटको आवाज रोकिएपछि मध्य बिहानसम्म शान्ति कायम रहेको बताए ।
“मध्यरात १२ बजेको युद्धविरामपछि अग्रपङ्क्तिमा शान्ति आएको छ”, कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री हुन मानेटले मङ्गलबार बिहान फेसबुकमा सन्देशमा भनेका छन् ।
जेट, रकेट र तोपखानाले गत बिहीबारदेखि कम्तीमा ३८ जनाको ज्यान लिएको छ र लगभग तीन लाख मानिसलाई विस्थापित गरेको छ । जसले गर्दा सप्ताहन्तमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको हस्तक्षेप आवश्यक परेको थियो ।
सन् १९०७ मा कम्बोडियाको फ्रान्सेली औपनिवेशिक प्रशासकहरूले गरेको अस्पष्ट सीमाङ्कनका कारण दुवैले दावी गरेको इलाकामा सन् २००८–२०११ देखि छिटपुट हिंसा भड्किएपछि यो भड्काउ सबैभन्दा घातक थियो ।
“जब मैले समाचार सुनेँ म धेरै खुसी भएँ किनकि मैले मेरो घर र मैले छोडेको मेरा सामानहरू सम्झेँ”, फेन नेथले सोमबार साँझ लडाइँबाट टाढा रहेको मन्दिर स्थलमा कम्बोडियाली विस्थापितहरूको विशाल शिविरमा भने, “म यति खुसी छु कि वर्णन गर्न सक्दिनँ ।”
दुवै देशका साथै शान्ति वार्ताको आयोजना गर्ने मलेसियाको संयुक्त वक्तव्यले युद्धविराम ‘तनाव कम गर्न र शान्ति तथा सुरक्षा पुनःस्थापनाको दिशामा महत्त्वपूर्ण पहिलो कदम हो’ भनेको छ ।
