सिरिया। सिरियाका सशस्त्र बेदुइन समुदायले आइतबार अमेरिकी मध्यस्थतामा भएको युद्धविराम सम्झौताअनुसार एक हप्ताभन्दा बढीको झडपपछि दक्षिणी सहर स्वेइदाबाट फिर्ता भएको घोषणा गरेका छन् ।
ड्रुज धार्मिक अल्पसङ्ख्यक र सुन्नी मुस्लिम समुदायका मिलिसियाहरूबीचको झडपमा सयौँको मृत्यु भएको थियो र सिरियाको पहिले नै कमजोर युद्धपछिको सङ्क्रमणकाललाई बिगार्ने खतरा उत्पन्न भएको थियो ।
सिरियाको ड्रुज अल्पसङ्ख्यक समुदायको बाहुल्य रहेको स्वेइदा प्रान्तमा गत सातादेखि जारी हिंसामा परी मृत्यु हुनेको सङ्ख्या शनिबार ९४० पुगेको एक युद्ध अनुगमनकर्ताले बताएका छन् ।
सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार मृत्यु हुनेमा ३२६ ड्रुज लडाकु र २६२ ड्रुज नागरिक रहेका छन्, जसमध्ये १८२ जनालाई रक्षा र गृह मन्त्रालयका कर्मचारीले मृत्युदण्ड दिएका छन् ।
यसमा तीन सय १२ जना सरकारी सुरक्षाकर्मी र २१ जना सुन्नी बेदुइनको पनि मृत्यु भएको थियो जसमध्ये तीन जना सर्वसाधारण थिए र उनीहरूलाई ड्रुज लडाकूहरूले मृत्युदण्ड दिएका थिए । इजरायली आक्रमणमा परी अन्य १५ जना सरकारी सैनिकको मृत्यु भएको अब्जरभेटरीले जनाएको छ ।
इजरायलले पनि बेदुइनहरूको पक्षमा उभिएका सरकारी सेनाहरूलाई निशाना बनाएर ड्रुज बहुल स्वेदा प्रान्तमा दर्जनौँ हवाई हमला गरेको थियो ।
प्रान्तका विभिन्न सहर र गाउँमा पारस्परिक अपहरणको शृङ्खलाले झडप निम्त्यायो र यो पछि सहरमा फैलिएको थियो । बिहीबार पुनः भड्किएको लडाइँ रोक्न सरकारी सेनाहरू पुनः तैनाथ गरिएका थिए, त्यसपछि फेरि फिर्ता भए ।
बेदुइनहरूप्रति बढी सहानुभूति राख्ने अन्तरिम राष्ट्रपति अहमद अल–साराले मिलिसियाहरूको आलोचना गर्दै ड्रुज समुदायलाई मनाउने प्रयास गरेका थिए । पछि उनले ‘देशको मामिला सम्हाल्न र सुरक्षा पुनःस्थापनामा राज्यको भूमिकालाई प्रतिस्थापन गर्न सक्दैनन’ भन्दै बेदुइनहरूलाई सहर छोड्न आग्रह गरे ।
“हामी बेदुइनहरूलाई उनीहरूको वीरतापूर्ण अडानका लागि धन्यवाद दिन्छौँ तर उनीहरूले युद्धविरामका लागि पूर्ण प्रतिबद्ध हुन र राज्यको आदेशको पालना गर्न माग गर्दछौँ”, उनले शनिबार प्रसारण गरिएको सम्बोधनमा भने ।
बेदुइनहरूको फिर्तीले क्षेत्रमा सावधानीपूर्वक शान्तिको वातावरण छ र मानवीय सहायताका गाडीहरू पुगिरहेको समाचार छ । सिरियाली रेड क्रिसेन्टले आइतबार लडाइँले प्रान्तमा विद्युत् कटौती र अभावको अवस्था सिर्जना गरेपछि उनीहरूले खाना, औषधि, पानी, इन्धन र अन्य सहायता बोकेर ३२ वटा ट्रक स्वेदामा पठाइरहेको बताएका छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयले पनि ट्रकहरू पठाइरहेको सिरियाको सरकारी सञ्चार माध्यम सानाले जनाएको छ ।
सिरियाका लागि वासिङ्टनका विशेष दूत टम बाराकले झडप र अत्याचारले देशको युद्धपछिको सङ्क्रमण र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको प्रतिबन्ध हटाउने बारेमा प्रारम्भिक सतर्क आशावादलाई ‘ओझेलमा पारेको’ बताए ।
“सबै गुटहरूले तुरुन्तै हतियार त्यागेर शत्रुता बन्द गर्नुपर्छ र जातीय बदलाको चक्र त्याग्नुपर्छ”, उनले एक्समा भने, “सिरिया महत्त्वपूर्ण मोडमा खडा छ — शान्ति र संवादले विजयी हुनुपर्छ — र अहिले नै विजयी हुनुपर्छ ।”
बेदुइन लडाकुहरू र सरकारी सेनाहरूको हातबाट सहरमा लक्षित आक्रमणको शृङ्खलामा दर्जनौँ ड्रुज नागरिक मारिएका थिए ।
लडाकुहरूले घरहरूमा ड्रुज धार्मिक अधिकारीहरू र प्रतिष्ठित व्यक्तित्वहरूका तस्बिरहरू नष्ट गर्ने र वृद्ध ड्रुजहरूका जुँगाहरू खौरिने अनलाइन भिडियोहरू पनि सार्वजनिक भएका छन् । यसलाई संस्कृति र परम्पराको अपमान मानिन्छ ।
बदलामा ड्रुज मिलिसियाहरूले प्रान्तको बाहिरी भागका बेदुइन बहुल क्षेत्रहरूमा आक्रमण गरे र परिवारहरूलाई छिमेकी दाराआ प्रान्तमा भाग्न बाध्य पारे ।
विश्वभरका लगभग १० लाख ड्रुजमध्ये आधाभन्दा बढी सिरियामा बस्छन् । अन्य ड्रुजहरू मुख्यतः लेबनान र इजरायलको गोलान हाइटमा बस्छन् । गोलान हाइटलाई इजरायलले सन् १९६७ को मध्यपूर्वी युद्धमा सिरियाबाट कब्जा गरेको थियो र सन् १९८१ मा गाभेको थियो ।
सिरियाका ड्रुजहरूले दशकौँको अत्याचारी शासनको अन्त्य गर्ने असद परिवारको पतनलाई धेरै हदसम्म मनाएका थिए । अल–साराको वास्तविक इस्लामवादी शासनका बारेमा उनीहरूको चिन्ता भए पनि ठूलो सङ्ख्याले मामिलाहरूलाई कूटनीतिक रूपमा सम्बोधन गर्न चाहन्थे ।
यद्यपि, हालैका झडपहरूले क्षेत्रमा बढ्दो सङ्ख्यामा ड्रुजहरूलाई दमास्कसको नयाँ नेतृत्वप्रति बढी शङ्कास्पद र शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वमा बढी संदिग्ध बनाएको छ ।
