स्वस्थ र तन्दुरूस्त रहन दैनिक १० हजार पाइला हिँड्नु चमत्कार जस्तै हुने लामो समयदेखि भनिँदै आएको छ। तर एउटा नयाँ अध्ययनले दैनिक ५,००० पाइलाभन्दा कमै हिँड्नु पनि पर्याप्त हुने देखाएको छ। विश्वभरिका २,२६,००० भन्दा बढी मानिसमा गरिएको अध्ययनको विश्लेषणले कुनै पनि कारण उमेर नपुगी हुने मृत्युको खतरा कम गर्न दैनिक ४,००० पाइला नै पर्याप्त हुने देखाएको हो।
मुटु र रक्त धमनीलाई फाइदा पुगोस् भन्नका लागि २,३०० पाइला नै काफी छ। हुन त जति धेरै हिँड्यो त्यति बढी स्वास्थ्यलाई फाइदा हुने अनुसन्धानकर्ताहरू बताउँछन्। ४,००० भन्दा बढी पाइलाहरू हिँडेर २०,००० पाइलासम्म पुर्याउँदा थपिएको प्रत्येक एक हजार पाइलाले समय नहुँदै हुने मृत्युको खतरा १५ प्रतिशतसम्मले घटाउने विश्लेषण गरिएको छ।
पोल्यान्डस्थित मेडिकल युनिभर्सिटी अफ लोड्ज र अमेरिकास्थित जोन्स हप्किन्स युनिभर्सिटी स्कूल अफ मेडिसिनको टोलीले हिँड्नुको फाइदा विश्वको जहाँसुकै बस्ने सबै उमेर, समूह र लिङ्गमा लागु हुने जनाएको छ। यद्यपि ६० वर्ष उमेरभन्दा कमका मानिसलाई यसबाट धेरै फाइदा हुन्छ।
लोड्ज विश्वविद्यालयका प्राध्यापक माच्चेइ बनाखले उपचारका लागि विकसित औषधिहरू बढ्दै गए पनि त्यसले मात्रै पर्याप्त नहुने वा सम्पूर्ण उत्तर नहुने बताए।
‘हामीले जीवनशैली परिवर्तन गर्ने कुरामा जोड दिनुपर्छ भन्ने म ठान्छु। त्यसमा आहार र अभ्यास पनि पर्छ र त्यो नै हाम्रो अध्ययनको मुख्य विषय थियो, जसले मुटुरोगको खतरा कम गर्न र दीर्घजीवनका लागि प्रभावकारी काम गर्छ,’ उनले भने।
विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको तथ्याङ्क अनुसार शारीरिक अभ्यास पर्याप्त रूपमा नगर्दा त्यसले प्रत्येक वर्ष ३२ लाख मानिसहरूको ज्यान जान्छ – जुन विश्वभरि मृत्यु हुने चौथो कारण हो। शारीरिक तन्दुरुस्तीसम्बन्धी विश्वव्यापी कम्पनी ब्यारीजकी व्यक्तिगत प्रशिक्षक हनी फाइनले समस्याहरू लामो समय एकै ठाउँमा बसिरहनेमा धेरै भएको बताएकी छन्।
‘यसले तपाईँको मेटाबोलिज्मलाई सुस्त गराउँछ र मांसपेशीको वृद्धि र बललाई असर गर्छ जसका कारण दुखाइ र पीडा हुन सक्छ,’ उनले भनिन्।
‘लामो समय बसिरहँदा त्यसले सबै खालका ढाडको समस्या पनि गराउँछ र हामीले धेरैजसो यस्तो समस्या कार्यालयमा काम गर्नेहरूमा देखेका छौँ। निरन्तर बसिरहँदा उनीहरूमा जीवनको उत्तरार्द्धमा थुप्रै समस्याहरू देखिने गर्छ।’
उनले निट पनि भनिने गैरअभ्यास गतिविधि थर्मोजेनेसिसलाई महत्त्व दिँदै व्याख्या गरेकी छन्। निट भन्नाले साधारण शब्दमा त्यस्ता कामहरू हुन् जसले हाम्रो क्यालोरी घटाउँछन् र हाम्रो ऊर्जा खपत गर्छन्।
‘उभिनु, किनमेलका सामान बोक्नु, भुईँ सफा गर्नु, भ्याक्युम लगाउनु, फोनमा कुरा गर्दै हिँड्नु – यस्ता साना साना कुराले नै हामीलाई सक्रिय बनाउँछ र त्यसले हाम्रो क्यालोरी घटाउँछ,’ उनले भनिन्।
स्वस्थ रहने सामान्य तरिकाहरू
फाइनका अनुसार दैनिक नियमित रूपमा हिँड्ने कुरा अत्यास लाग्दो लाग्न सक्छ तर स्वास्थ्यका लागि त्यो जति राम्रो अरू हुँदैन।
‘हिँड्दा त्यसले रक्तचाप कम गराउँछ, हड्डी जोगाउनका लागि मांसपेशीलाई बलियो बनाउँछ, ऊर्जा पनि बढाउँछ र इन्डरफिनहरू पनि बन्छ जसले गर्दा स्वस्थ खानासँगै वजन बढ्न नदिन पनि मद्दत गर्छ,’ उनले भनिन्।
अन्य फाइदाहरूमा त्यसले मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि राम्रो बनाउँछ र मोबाइल वा कम्प्युटरमा स्क्रीन हेर्ने समय वा अन्य कुरामा तपाईँलाई बिथोल्दैन। हिँड्नु ‘लगभग सबैका लागि’ उपयुक्त हुन्छ किनभने र जोर्नी र मांसपेशीका लागि यो सहज हुन्छ, उनले भनिन्।
आनाबेल रेकम
बीबीसी ।
